jazz blues rock

Πριν από το 1800, στις περιοχές του Νότου και ταυτόχρονα με το μαζικό και δια της βίας προσηλυτισμό των μαύρων στο χριστιανισμό, αναπτύχθηκε μια πρώτη μορφή θρησκευτικών ύμνων με συνοδεία κυκλωτικού χορού. Οι μαύροι σκλάβοι  αλλά μαζί τους και οι φτωχοί λευκοί, αποκλεισμένοι αρχικά από τις εκκλησίες των λευκών πουριτανών μεγαλογαιοκτημόνων, διοργάνωναν ολονύκτιες υπαίθριες συγκεντρώσεις όπου υπό το φως των πυρσών τραγουδούσαν επαναλαμβάνοντας σκόρπιες φράσεις από το ευαγγέλιο, μέχρι τελικής πτώσεως. Διαμέσου της κυκλωτικής επανάληψης, συχνά οι γυναίκες εκστασιάζονταν και έβλεπαν οράματα. Οι αρχέγονες αυτές τελετές, που σύντομα χαρακτηρίστηκαν από τους λευκούς πουριτανούς ως ειδωλολατρικές και κυνηγήθηκαν με μανία, σίγουρα έχουν τι ρίζες τους στις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού της αφρικανικής ηπείρου. Ονομάστηκαν από τους λευκούς ring shouts (κυκλωτικός χορός και κραυγές) και έπαιξαν διττό και ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για την εξέλιξη της μουσικής της βόρειας Αμερικής. Αποτέλεσαν τις ρίζες των μετέπειτα spirituals, δηλαδή των θρησκευτικών ύμνων που τραγουδιούνται ακόμη και σήμερα στις εκκλησίες των μαύρων, ενώ ταυτόχρονα λειτούργησαν ως ένα πρώιμο μουσικό χωνευτήρι δύο διακριτών πολισμών: του αφρικανικού και του αγγλοσαξονικού. Τα ring shouts επιζούν μέχρι τη σημερινή εποχή, μέσα από την αναβίωση παραδοσιακών υπαίθριων συγκεντρώσεων (θρησκευτικά πανηγύρια) των αφροαμερικανών. Ένα μικρό δείγμα ring shout μπορείτε να δείτε παρακάτω:

Η μορφή αυτή θρησκευτικής λατρείας συναντάται σε πολλούς και διαφορετικούς πολιτισμούς σε όλο τον κόσμο, ακόμη και σήμερα. Η κυκλωτική δωδεκάμετρη επανάληψη των blues, αλλά κατά κάποιο τρόπο και όλης της σύγχρονης μουσικής, χρωστά πολλά στα ring shouts.Στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν στην Ελλάδα ξεκινούσε η επανάσταση κατά των Οθωμανών και αφού ολοκληρώθηκε ο μαζικός προσηλυτισμός των μαύρων στο χριστιανισμό, τα ring shouts άρχισαν βαθμιαία να μεταλλάσσονται στη μουσική φόρμα που τελικά θα ονομαστεί spiritual (από το spirit = πνεύμα, δηλαδή τραγούδια μα πνευματικό περιεχόμενο). Στην εξέλιξη αυτή, βοήθησε και το γεγονός ότι οι λευκοί επέτρεψαν στους μαύρους να δημιουργήσουν τις δικές τους εκκλησίες, αφού δεν τους αποδέχονταν εύκολα στις δικές τους εκκλησίες. Το 1816 άλλωστε ξεκίνησε στο Νότο το κίνημα ανεξαρτητοποίησης της Αφρικανικής Μεθοδιστικής Επισκοπικής Εκκλησίας της Σιών, για να ολοκληρωθεί λίγο αργότερα κατά τη διάρκεια του εμφύλιου αμερικανικού πολέμου. Ο ρόλος των spiritual  ήταν πολλαπλός, είτε για την εξέλιξη της παγκόσμιας μουσικής (αφού από εκεί ξεκινά η διαδρομή που θα οδηγήσει στο blues, στη jazz και το rock), είτε για τον αγώνα χειραφέτησης των μαύρων της Αμερικής. Με τα spiritual όμως θα ασχοληθούμε εκτενέστερα στο επόμενο άρθρο.

Φοτογραφία εξωφύλλου : Rennett Stowe